Fachwerkhaus · Medieval House · Maison à colombages
© 2014
Ravensburger Spieleverlag
Postfach 2460 ∙ D-88194 Ravensburg ∙ www.ravensburger.com
231462
D Fachwerkhaus
Noch heute prägen Fachwerkhäuser das Bild vieler Altstädte in
ganz Europa. Die spezielle Bauweise aus einem tragenden
Holzgerüst, in das zur Stabilisierung weitere Holzstreben vertikal,
horizontal oder quer verlaufend eingelassen sind, ist dabei charak-
teristisch. Ihren Namen verdanken sie allerdings nicht diesen
markanten Holzstreben, sondern den dazwischen entstehenden
Flächen. Zumeist mit Lehm oder Ziegelwerk gefüllt, werden diese
als ‚Gefach‘ bezeichneten Zwischenräume anschließend hell ver-
putzt und verleihen den Fachwerkhäusern ihr typisches Aussehen.
Als im 15. Jahrhundert ausreichend lange Baumstämme zur Weiter-
verarbeitung knapp wurden, musste ein Weg gefunden werden,
auch kürzere oder krumme Hölzer zu verwenden. Aus der Not
wurde kurzerhand eine Tugend gemacht und es entstand die be-
kannte Skelettbauweise aus dunklen Holzstreben und hellem
Putz. Häufig sind neben den funktionalen Holzstreben auch reine
Schmuckelemente, wie die Anordnung zum Andreaskreuz, verbaut.
Selbst von Handwerksmeistern ausgeführte Schnitzereien oder
Malereien sind bei Fachwerkhäusern wohlhabenderer Besitzer
keine Seltenheit. Ebenfalls ein Hingucker: die zumeist floral ver-
zierten Inschriften oberhalb der Eingangstür. So hat jedes Fach-
werkhaus trotz ähnlichem Baustil seinen ganz eigenen Charme.
GB/USA Medieval House
Even today, many old towns all over Europe are notable for
their medieval timber-framed houses. The special construction
method using a supporting timber frame with more timber braces
running vertically, horizontally or diagonally for stabilisation, is
typical, and is why they are known as timber-framed houses. The
open areas between the pieces of timber are usually filled with
clay or bricks, then plastered over in a light colour - which is what
creates the typical appearance of a timber framed or half-timbered
house. The 15th century saw a shortage of the long tree trunks
required for processing, so it became necessary to use shorter or
crooked pieces of wood. Need became a virtue, and the result was
the famous skeleton structure consisting of dark wooden struts
and light plaster. Often, the functional wooden struts also have
purely decorative elements, such as a St. Andrew‘s cross. Nor is it
unusual to see wood carvings or artwork by master craftsmen on
the timber-framed houses of affluent owners. Other eye-catchers:
the usually floral inscriptions above the main entrance. So despite
being built in the same method, each individual timber-framed
house has its own particular and unique charm.
F Maison à colombages
Les maisons à Colombage continuent d‘orner de nombreuses
villes anciennes à travers l‘Europe. Cette architecture particulière,
composée d‘une ossature en bois, dans laquelle viennent
s‘emboîter contre-fiches et tournisses en bois, verticales, hori-
zontales ou obliques, est très caractéristique. Les espaces entre
les pièces de bois sont le plus souvent remplis de torchis ou de
briques crues, puis recouvertes de plâtre, qui leur donne leur
aspect typique. Le mot „colombage“ est un dérivé du mot
„colonne“ et désigne ces fameuses „poutres“ dans le mur. Au XVe
siècle, lorsqu‘il y eut pénurie de longs bois pour continuer cette
technique, il fallut trouver une solution en utilisant des poutres
plus courtes ou courbées. De cette urgence naquirent ainsi les
célèbres ossatures en bois sombre, remplies de plâtre clair.
Souvent, au milieu de ces poutres de bois fonctionelles, ont été
incorporés de véritables éléments décoratifs, comme la croix de
Saint-André. Il n‘est pas rare de trouver des sculptures ou des
peintures sur les maisons à colombage des propriétaires aisés.
Autre détail : les inscriptions au-dessus de la porte d‘entrée,
souvent ornées de motifs floraux. Malgré leurs ressemblances
architecturales, chaque maison possède son propre charme.
I Casetta tedesca
L‘immagine di molti centri storici europei è caratterizzata
dalla presenza delle tipiche casette medievali „a traliccio“.
La loro unicità è dovuta alla particolare metodologia costruttiva:
all‘interno dell‘impalcatura portante in legno sono inseriti
(verticalmente, orizzontalmente e trasversalmente) dei puntoni
in legno, che le rendono molto stabili. Il loro nome, „Fachwerk-
haus“ (casa a traliccio), non deriva però dalla presenza di queste
appariscenti travi di sostegno, ma dagli spazi vuoti («Gefach»)
visibili tra loro. Questi venivano riempiti con argilla, o con un
impasto di laterizi, e successivamente intonacati. Quando, nel
XV secolo, i lunghi tronchi utilizzati nella costruzione delle case
iniziarono a scarseggiare, fu necessario trovare una soluzione
che consentisse di utilizzare anche quelli corti e storti: nacque
così la famosa struttura a telaio fatta di puntoni in legno scuro
e intonaco chiaro. Come dice il proverbio: fare di necessità virtù.
Oltre ai funzionali puntoni in legno, sono visibili puri elementi
decorativi, quali la tipica disposizione a croce di sant‘Andrea.
Non è raro poter ammirare intagli o pitture realizzati dai ma-
estri artigiani sulle case di proprietari benestanti. Altro punto
d‘attrazione sono le iscrizioni con decorazioni floreali sopra alla
porta d‘ingresso. Ogni singola casetta, anche se costruita nel
medesimo stile, sfoggia il suo personalissimo fascino.
E Casa alemana
Las casas típicas alemanas aún definen hoy la imagen de muchas
ciudades antiguas de toda Europa. Se caracterizan por su parti-
cular construcción, que consiste en una estructura portante de
madera a la que se añaden otros maderos en vertical, horizontal o
diagonal para conseguir mayor estabilidad. Su nombre en alemán
Fachwerkhaus (casa de paredes entramadas) no hace referencia a
estos llamativos maderos, sino a las superficies que se forman ent-
re ellos. Rellenos generalmente con barro o ladrillos, estos espacios
intermedios llamados «compartimentos» son pintados con colores
claros, lo cual les proporciona a las casas alemanas su apariencia
típica. Cuando en el siglo XV empezaron a escasear los troncos con
el largo necesario para su posterior procesamiento, hubo que en-
contrar un modo de utilizar también los leños más cortos o corvos.
De esta necesidad se hizo rápidamente una virtud y así nació el
famoso entramado de maderos oscuros y enlucido claro. Además
de los maderos funcionales, las casas alemanas también suelen
incluir elementos puramente decorativos, como la disposición de
los maderos en forma de la cruz de San Andrés. En las casas de los
propietarios acaudalados puede haber incluso pinturas y tallados
realizados por maestros artesanos. Otro elemento que llama la
atención son las inscripciones sobre la puerta de entrada, que sue-
len estar adornadas con motivos florales. Así, pese a tener todas
un estilo parecido, cada casa alemana tiene su encanto personal.
NL Vakwerkhuis
Nog steeds vormen vakwerkhuizen het beeld van veel oude
binnensteden in heel Europa. De speciale bouwwijze van een
houten dragende stelling, waarin ter stabilisering nog meer
houten steunbalken verticaal, horizontaal of dwars lopend zijn
ingebouwd, is daarbij karakteristiek. Hun naam danken zij e
chter niet aan deze markante houten balken, maar aan de
vlakken die daartussen zijn ontstaan. Voornamelijk gevuld met
leem of baksteen, worden deze als ‚vak‘ aangeduide tussen-
ruimtes aansluitend helder gepleisterd en geven de vakwerk-
huizen hun typische uiterlijk. Toen er in de 15e eeuw een tekort
was aan voldoende lange boomstammen ter verwerking,
moest er een manier gevonden worden om ook korter of krom
hout te gebruiken. Van de nood werd een deugd gemaakt en
toen ontstond de bekende skeletbouw van donkere houten
balken en helder pleisterwerk. Vaak worden naast de functionele
houten balken ook sierelementen, zoals de opstelling van het
Andreaskruis, gebouwd. Zelfs door ambachtslieden uitgevoerde
houtsnijwerken of schilderingen zijn bij welgestelde bezitters
van vakwerkhuizen geen zeldzaamheid. Eveneens een blikvanger:
de meestal met bloemen gedecoreerde opschriften boven de
toegangsdeur. Zo heeft ieder vakwerkhuis ondanks dezelfde
bouwstijl toch z´n heel eigen charme.
